15+ cách giảm đau rát họng và giữ ấm vào mùa đông

Tác giả: Joyeux.vn

Những cơn gió mùa đầu đông đã về, mang theo cái se lạnh len lỏi vào từng góc phố. Trời lạnh đột ngột cũng là lúc cơ thể chúng ta "nhạy cảm" nhất. Và một trong những "vị khách không mời" phiền toái nhất chính là cảm giác ngứa, rát, và đau họng.

Đau họng không chỉ gây khó chịu khi ăn uống, giao tiếp mà còn có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh cảm cúm, viêm họng. Thay vì vội vàng tìm đến thuốc, hãy "bỏ túi" ngay những bí kíp giữ ấm cơ thể và 15+ cách chữa đau họng tại nhà cực kỳ đơn giản mà hiệu quả dưới đây.

Tại sao trời lạnh, gió mùa lại dễ gây đau họng?

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao cứ trở trời là cổ họng lại "biểu tình" không? Đó là vì:

1. Không khí khô và lạnh: Không khí mùa đông (đặc biệt là ở Miền Bắc) thường rất khô. Khi bạn hít thở, không khí này làm "khô" lớp màng nhầy bảo vệ tự nhiên trong cổ họng, khiến nó dễ bị kích ứng và tổn thương.

2. Virus "hoành hành": Thời tiết lạnh là điều kiện lý tưởng để các loại virus gây bệnh đường hô hấp (như cúm, á cúm) phát tán mạnh mẽ hơn.

3. Hệ miễn dịch yếu đi: Khi cơ thể bị lạnh đột ngột, mạch máu co lại, làm giảm lượng tế bào miễn dịch (bạch cầu) đến "tuần tra" tại cổ họng, tạo cơ hội cho mầm bệnh tấn công.

3 Mẹo Hay Giữ Ấm Cơ Thể Để Phòng Bệnh

"Phòng bệnh hơn chữa bệnh". Cách tốt nhất để không bị đau họng là giữ ấm cơ thể.

1. Quy tắc "4 Ấm": Cổ - Bụng - Tay - Chân

• Ấm Cổ: Đây là "cửa ngõ" quan trọng nhất. Một chiếc khăn quàng cổ là vật "bất ly thân" khi bạn ra đường.

• Ấm Bụng: Giữ ấm bụng giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng và dạ dày, duy trì năng lượng cho cơ thể.

• Ấm Tay & Chân: Tay chân là nơi dễ bị lạnh nhất. Luôn mang găng tay và đi tất ấm để giữ nhiệt.

2. Uống nước ấm và ăn đồ ấm nóng

Bỏ ngay thói quen uống nước đá. Trời lạnh hãy liên tục "tiếp" nước ấm cho cơ thể. Uống nước ấm, trà gừng ấm, hay ăn các món súp, cháo nóng hổi vừa giúp làm ấm từ bên trong, vừa giữ ẩm cho cổ họng.

3. Tắm nhanh bằng nước nóng

Mùa đông không nên tắm quá lâu. Tắm nhanh bằng nước đủ nóng, tắm ở nơi kín gió, và lau khô người, mặc quần áo ngay lập tức để tránh cơ thể bị nhiễm lạnh.

15+ Cách Giảm Cơn Đau Họng Tại Nhà (Từ Dân Gian Đến Hiện Đại)

Nếu cổ họng đã "lỡ" đau, rát, hãy áp dụng ngay các biện pháp sau:

1. "Thần dược" Nước Muối Ấm: Đây là cách rẻ tiền, khoa học và hiệu quả nhất. Súc họng bằng nước muối ấm (pha 1/4 thìa cà phê muối tinh với 200ml nước ấm) 3-4 lần/ngày. Nước muối giúp kháng khuẩn, giảm viêm và làm dịu niêm mạc.

2. Mật Ong Nguyên Chất (Ngậm nuốt từ từ): Mật ong là một "chất kháng sinh tự nhiên" tuyệt vời. Hãy ngậm 1-2 thìa cà phê mật ong nguyên chất và nuốt thật chậm. Nó sẽ tạo một lớp màng làm dịu cổ họng đang bị rát.

3. Chanh Đào (Hoặc Chanh Tươi) Ngâm Mật Ong: Bài thuốc "kinh điển" của mọi gia đình Việt. Chanh (giàu Vitamin C) kết hợp với mật ong (kháng khuẩn) là "combo" hoàn hảo. Bạn có thể hấp cách thủy (chưng) để dùng ngay.

4. Trà Gừng Ấm với Mật Ong: Gừng có tính ấm, kháng viêm mạnh. Vài lát gừng tươi hãm với nước sôi, thêm chút mật ong, là thức uống tuyệt vời để làm dịu cơn đau họng và ấm bụng.

5. Nghệ Vàng và Mật Ong: Hoạt chất Curcumin trong nghệ là một chất chống viêm "siêu hạng". Trộn một thìa cà phê bột nghệ với một thìa mật ong, ngậm và nuốt từ từ. (Cách này cũng rất tốt cho dạ dày).

6. Tỏi Nướng (hoặc Ăn Sống): Tỏi chứa Allicin, một chất kháng sinh tự nhiên mạnh. Bạn có thể nướng vài tép tỏi (cho bớt hăng) rồi ăn, hoặc giã nát, pha với mật ong và nước ấm để uống.

7. Lá Hẹ Hấp Đường Phèn: Một bài thuốc dân gian cực kỳ "lành tính", dùng được cho cả trẻ em. Thái nhỏ một nắm lá hẹ, trộn với đường phèn và hấp cách thủy. Chắt lấy nước để uống 2-3 lần/ngày.

8. Giá Đỗ Chần Nước Sôi: Rất ít người biết mẹo này. Lấy một nắm giá đỗ sạch, chần qua nước sôi (không cần chín kỹ), rồi ăn từ từ. Giá đỗ có tính mát, giúp thanh nhiệt, giảm sưng đau cổ họng.

9. Giữ Cổ Họng Luôn Ẩm (Uống Nước Liên Tục): Đừng để cổ họng bị khô! Hãy uống nước ấm, trà thảo mộc (như trà hoa cúc, trà cam thảo) liên tục suốt cả ngày.

10. Nghỉ Ngơi Và Giữ Im Lặng (Hạn chế nói): Cổ họng của bạn cần được nghỉ ngơi. Hãy nói ít lại, tránh la hét. Ngủ đủ giấc là cách cơ thể tự "sửa chữa" tốt nhất.

11. Ăn Đồ Ăn Mềm, Lỏng, Dễ Nuốt: Khi họng đang đau, đừng "bắt" nó làm việc quá sức. Hãy ăn các món mềm, dễ nuốt như cháo, súp. Tránh xa đồ ăn cay nóng, chiên rán, cứng... vì chúng sẽ "cào xước" cổ họng thêm.

12. Xông Hơi Bằng Nước Nóng (hoặc Máy Phun Sương): Không khí khô là kẻ thù. Hít hơi nước ấm (từ một bát nước nóng, hoặc dùng máy phun sương) giúp làm ẩm và xoa dịu cổ họng ngay lập tức. Bạn có thể thêm vài giọt dầu tràm hoặc khuynh diệp.

13. Kẹo Ngậm Bạc Hà (Không đường): Ngậm kẹo giúp kích thích tiết nước bọt (làm ẩm cổ họng), đồng thời tinh chất bạc hà (menthol) có thể gây "tê" nhẹ, giúp bạn tạm thời quên đi cơn đau rát.

14. Tránh Xa Khói Thuốc và Không Khí Ô Nhiễm: Đây là "kẻ thù" làm tình trạng của bạn tệ hơn. Hãy tránh xa môi trường có khói thuốc lá, khói bụi, hóa chất...

15. Nâng Cao Gối Khi Ngủ: Nếu bạn bị đau họng kèm ợ nóng, ợ chua (do trào ngược dạ dày), hãy kê gối cao hơn bình thường. Việc này ngăn axit dạ dày trào lên cổ họng, giảm kích ứng khi bạn ngủ.

"Báo Động Đỏ": Khi Nào Cần Đi Gặp Bác Sĩ?

Các mẹo tại nhà rất tốt cho các trường hợp đau họng thông thường (do virus, do lạnh). Tuy nhiên, bạn bắt buộc phải đi khám nếu có các dấu hiệu sau, theo khuyến cáo của Bộ Y Tế:

• Đau họng kéo dài hơn 5-7 ngày mà không thuyên giảm.

• Sốt cao trên 38.5°C kéo dài.

• Đau đến mức không thể nuốt nước bọt, không thể há miệng.

• Khó thở, thở rít.

• Nổi hạch lớn, sưng tấy ở cổ.

Kết luận

Gió mùa về mang theo cái lạnh lãng mạn, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe. Đau họng là một trong những "lời cảnh báo" đầu tiên. Bằng cách chủ động giữ ấm cơ thể và biết các mẹo đơn giản để chữa đau họng tại nhà, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng một mùa đông khỏe mạnh và an lành.

Chúc bạn và gia đình luôn ấm áp!

Tài liệu tham khảo

1. Sức khỏe & Đời sống - Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế Việt Nam. (2025). Bí quyết phòng bệnh khi trời trở lạnh đột ngột và Những bài thuốc dân gian trị đau họng.

2. Mayo Clinic. (2025). Sore Throat: Diagnosis & Treatment (Đau họng: Chẩn đoán & Điều trị).

3. Healthline. (2025). The 15 Best Home Remedies for a Sore Throat (15 Mẹo chữa đau họng tại nhà tốt nhất).

Tham vấn y khoa

Tham vấn y khoa bởi: Dược sĩ Lê Thị Thơm với 15 năm kinh nghiệm tư vấn. Hiện là Dược sĩ chuyên môn, chịu trách nhiệm cố vấn nội dung y khoa tại Công Ty Dược Mỹ Phẩm Vạn Phúc - Vanphuc Pharma. (Lưu ý: Các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.)