Cần làm gì để phòng tránh cúm A hiệu quả?

Tác giả: Joyeux

Cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm (Influenza) type A gây ra. Bệnh có khả năng lây lan rất nhanh và có thể bùng phát thành dịch lớn. Mặc dù nhiều trường hợp cúm A tự khỏi, nhưng một số khác có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi và người có bệnh lý nền.

Vì vậy, việc chủ động phòng tránh cúm A là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Dưới đây là 5 biện pháp được các tổ chức y tế uy tín như Bộ Y Tế Việt Nam và WHO khuyến cáo.

1. Tiêm Vắc Xin Cúm Hàng Năm: Biện Pháp Chủ Động Hàng Đầu

Đây được xem là biện pháp phòng ngừa cúm A hiệu quả nhất và an toàn nhất.

Tại sao vắc xin cúm phải tiêm hàng năm?

Virus cúm, đặc biệt là cúm A, có khả năng thay đổi (đột biến) kháng nguyên liên tục. Mỗi năm, các nhà khoa học sẽ nghiên cứu và sản xuất vắc xin mới dựa trên dự đoán về các chủng virus cúm có khả năng lưu hành trong mùa đó. Việc tiêm nhắc lại hàng năm giúp cơ thể cập nhật khả năng miễn dịch chống lại các chủng virus mới nhất.

Ai nên tiêm vắc xin cúm A?

Theo khuyến cáo của Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y Tế), hầu hết mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều nên tiêm vắc xin cúm hàng năm, đặc biệt là các nhóm đối tượng nguy cơ cao:

• Trẻ em (từ 6 tháng đến 5 tuổi).

• Người lớn tuổi (từ 65 tuổi trở lên).

• Phụ nữ mang thai.

• Người có bệnh lý nền mạn tính (như hen suyễn, bệnh tim mạch, tiểu đường, suy thận, suy giảm miễn dịch).

• Nhân viên y tế và những người thường xuyên tiếp xúc với đám đông.

2. Duy Trì Vệ Sinh Cá Nhân Nghiêm Ngặt

Virus cúm A lây truyền chủ yếu qua các giọt bắn đường hô hấp khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi, hoặc qua tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm virus.

Rửa tay thường xuyên và đúng cách

Đây là hành động đơn giản nhưng có tác dụng phòng bệnh vô cùng lớn.

• Thời điểm rửa tay: Sau khi ho/hắt hơi, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc các bề mặt công cộng (tay nắm cửa, nút thang máy...).

• Cách rửa tay: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây. Nếu không có xà phòng và nước, có thể sử dụng dung dịch rửa tay khô có chứa cồn (ít nhất 60% cồn).

Tránh chạm tay lên mặt

Virus có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc mắt, mũi và miệng. Hạn chế tối đa việc đưa tay chưa được làm sạch lên các khu vực này.

Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi

Sử dụng khăn giấy che miệng khi ho, hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng rác và rửa tay ngay lập tức. Nếu không có khăn giấy, hãy ho hoặc hắt hơi vào khuỷu tay áo, không dùng bàn tay.

3. Đeo Khẩu Trang Và Giữ Khoảng Cách Nơi Đông Người

Khi dịch cúm A bùng phát, việc hạn chế đến những nơi tập trung đông người (như lễ hội, bệnh viện, phương tiện công cộng) là rất cần thiết.

Nếu bắt buộc phải đến, hãy luôn đeo khẩu trang y tế đúng cách (che kín cả mũi và miệng). Giữ khoảng cách an toàn với những người có triệu chứng cúm A (như sốt, ho, sổ mũi).

4. Tăng Cường Hệ Miễn Dịch Từ Bên Trong

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là hàng rào phòng thủ tự nhiên của cơ thể. Ngay cả khi tiếp xúc với virus, hệ miễn dịch tốt sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc nếu mắc thì triệu chứng cũng nhẹ hơn.

Dinh dưỡng cân bằng, giàu vitamin

• Bổ sung đầy đủ các nhóm chất: đạm, tinh bột, chất béo tốt.

• Tăng cường thực phẩm giàu Vitamin C (cam, chanh, ổi, ớt chuông), Kẽm (hàu, thịt bò, các loại hạt) để hỗ trợ chức năng miễn dịch.

• Uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 2 lít nước).

Lối sống khoa học

• Ngủ đủ giấc: Ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm giúp cơ thể tái tạo năng lượng và tăng cường chức năng miễn dịch.

• Vận động thể chất: Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày (đi bộ, yoga, chạy bộ...) giúp cải thiện tuần hoàn máu và sức đề kháng.

• Giảm căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.

5. Vệ Sinh Môi Trường Sống Và Không Gian Làm Việc

Virus cúm A có thể tồn tại trên các bề mặt trong vài giờ. Thường xuyên lau chùi và khử khuẩn các bề mặt hay tiếp xúc như:

• Tay nắm cửa.

• Mặt bàn, bàn phím máy tính.

• Điều khiển TV, điện thoại.

• Đồ chơi của trẻ em.

Sử dụng các dung dịch khử khuẩn thông thường. Giữ cho nhà cửa, phòng làm việc thông thoáng bằng cách mở cửa sổ (nếu thời tiết cho phép).

Dấu Hiệu Nhận Biết Cúm A (Để Cách Ly Sớm)

Việc nhận biết sớm các triệu chứng cúm A rất quan trọng để người bệnh chủ động cách ly, tránh lây lan cho cộng đồng.

Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Sốt cao đột ngột (thường trên 38.5°C).

• Đau đầu dữ dội, đau mỏi cơ bắp, toàn thân.

• Mệt mỏi, kiệt sức.

• Ho khan, đau họng.

• Sổ mũi hoặc nghẹt mũi.

• Ở trẻ em có thể kèm theo nôn mửa hoặc tiêu chảy.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Hầu hết bệnh cúm A sẽ tự khỏi sau 5-7 ngày. Tuy nhiên, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu có các dấu hiệu nghiêm trọng sau:

• Khó thở, thở gấp.

• Đau tức ngực.

• Sốt cao liên tục không hạ sau khi dùng thuốc.

• Lú lẫn, chóng mặt đột ngột.

• Ở trẻ em: sốt cao co giật, li bì, bỏ ăn, tím tái.

Góc nhìn chuyên gia - Dược sĩ Lê Thị Thơm (Joyeux): "Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Đối với cúm A, việc tiêm vắc xin và giữ vệ sinh cá nhân là hai yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh từ bên trong bằng dinh dưỡng và lối sống lành mạnh sẽ là 'tấm khiên' bảo vệ cơ thể bạn một cách bền vững nhất. Đừng chủ quan, ngay cả khi bạn còn trẻ và khỏe mạnh."

Tóm lại, phòng tránh cúm A đòi hỏi sự kết hợp của nhiều biện pháp, từ tiêm vắc xin, giữ vệ sinh cá nhân, tăng cường miễn dịch đến vệ sinh môi trường. Hãy thực hiện nghiêm túc các khuyến cáo trên để bảo vệ sức khỏe cho chính bạn và những người xung quanh trong mùa dịch.